‘Ik
blijf doorgaan als een Duracel konijn’
GENT Gynaecologe Marleen Temmerman is
de hoogstgeplaatste Belg binnen de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) in
Genève. Deze leading lady reist de
wereld rond maar wou toch graag tijd vrijmaken voor een openhartig gesprek.
Marleen,
afkomstig van de boerenbuiten, was geen gemakkelijk kind. Noem haar gerust
rebels, ambetant naar eigen zeggen. “Ik
stelde veel en moeilijke vragen op school. Ik was niet tevreden met een
antwoord ‘waarom-daarom’, kreeg het daarvan behoorlijk op mijn heupen”. Haar
kinderdroom was om naar Afrika te vertrekken om de arme kindjes te helpen.
“Zoals andere goedgelovige katholieke zielen heb ik bergen zilverpapier gespaard
en ingeleverd voor de dutskes in
Congo. Waarom eigenlijk?. Ik heb het nooit geweten. Gewoon onzin. Ik ben beroepshalve
al heel veel in Congo geweest maar heb er nog nooit zilverpapier gezien”. Marleen
wou gynaecologe worden. “Dat was geen beroep voor een vrouw zei de prof aan de
Unief, het was niet te combineren met het gezin. Ik zette door en trok naar de
Gentse universiteit. Men dacht, goeie keuze, ze zal daar wel een dokter aan de
haak slaan. (lacht)”. Het liep anders. Ze trouwde veel te jong naar eigen
zeggen. “Ik was nog niet uitgefladderd, had meer ambitie dan m’n partner, wou
de wereld zien”. Hun relatie ging de mist in. Haar 2e huwelijk werd een
voltreffer. “We zijn beiden altijd progressief, links geweest. We
hebben 8 jaar samen geleefd en zijn daarna getrouwd, ’t was van moeten. Neen ’t
Is niet wat je denkt. Ik
kreeg een aanbod om in Kenia een onderzoeksproject te gaan
leiden. Om inreisproblemen te verhelpen volgden we het advies om te trouwen
zodat het voor mijn man gemakkelijker zou zijn ook in Kenia te wonen. Fout
gedacht. Dat een man afhankelijk is van zijn vrouw, dat kon niet volgens de
Keniase migratie, dus moesten we naar andere oplossingen zoeken. We zijn
ondertussen 27 jaar getrouwd. We waren ongewild kinderloos, zelfs IVF en
hormoonbehandelingen hadden geen succes. We besloten een 5e en allerlaatste
keer IVF te proberen. De behandeling had succes.” Na 5 jaar Afrika besloot het
stel terug te keren naar België. Marleen werd professor, gynaecologie en later
diensthoofd.
‘Ik ben een afvallige van Rome’
Vader
Temmerman was overtuigd Vlaming, lid van de Volksunie,sociaal geëngageerd en
katholiek. “Die katholieke microbe had mij ook te pakken gekregen. Elke morgen om
7 uur ging ik trouw naar de mis. Omstreeks mijn 8e jaar had ik er
genoeg van. Favoriete uitspraken van de kerk als ‘Luister naar mijn woorden
maar kijk niet naar mijn daden’, zorgden dat ik van het geloof werd genezen”. Het
waren natuurlijk ook de woelige jaren ’68, Marleen revolteerde. “Verontwaardiging
over ongelijkheid en armoede is de rode draad doorheen mijn leven. De
katholieke kerk deed vroeger niets en doet nog altijd weinig aan
armoedebestrijding, men moeit zich met de levenswandel van mensen. Het zijn een
stel oude, celibataire mannen. Ik heb geen spijt een afvallige van Rome te zijn,
ik heb geen instituut nodig om in mensen te geloven. Door het geloof ontstonden
oorlogen, conflicten en nog veel meer minder fraais. Niet echt iets om fier op
te zijn”.Marleen Temmerman heeft het statuut van diplomaat bij de Verenigde Naties, verblijft veel in Genève. Vandaag Gent, morgen Mexico, volgende week Londen, daarna Kenia. Haar carrière heeft de allures van een vlug stromende rivier. “Mijn zoon en mijn man vergelijken me soms met het Duracel konijn dat maar blijft doorgaan”. Haar nuchtere kracht maakt de kern uit van haar leven. In 2009 maakte ze noodgedwongen de switch van dokter naar patiënt. “Er werden knobbeltjes op de stembanden ontdekt. Het bleek een kwaadaardig kankergezwel. Gelukkig is dat allemaal achter de rug want ik wil nog zoveel doen”.
In 1994 heeft Prof. dr.
Marleen Temmerman het International Centre for Reproductive Health (ICRH)
opgericht aan de UGent. Via het ‘Fonds Marleen Temmerman’ wil de
Universiteit Gent eer betuigen aan deze academica en wil ze de verdere ontwikkeling
van het ICRH ondersteunen. Er worden vanuit het fonds projecten geselecteerd
waaraan men een financiële bijdrage wil leveren. “In 2014 ging onze steun o.a.
naar een project om de gezondheid van moeders en hun baby’s te verbeteren. Ook
geven we mogelijkheden voor stages aan Afrikaanse onderzoekers. Tevens kan het onderzoek naar seksueel geweld in Mombasa
rekenen op onze ondersteuning. Verkrachtingen en algemeen geweld tegen
vrouwen, straatkinderen, homo’s… zijn frequente verschijnselen wereldwijd, dus
ook in Kenia. Sinds de oprichting van het ICRH centrum in Mombassa werden ruim
4000 slachtoffers geholpen”. Marleen Temmerman doet een oproep om het fonds te
steunen: schenkers zijn denkers! Zijzelf draagt royaal haar steentje bij. De
opbrengst van haar boeken en lezingen staat ze af. Toen ze opstapte in de
Senaat schonk ze haar ontslagpremie, zo’n 132.000 euro, aan het fonds. Na
aftrek van de belastingen ging minder dan de helft naar her project, de rest
naar de Belgische staat. Moeten we ongerust zijn over Ebola? “Men heeft te laat
gereageerd op deze tragedie die nog niet onder controle is en dagelijks
slachtoffers vergt. Hier in België moeten we ons geen zorgen maken omdat onze
gezondheidssystemen dit aankunnen en het virus zich nooit ver zal verspreiden.
Bij het WHO maak ik deel uit van het team dat ondersteuning geeft aan mensen op
het terrein. Als men in Liberia mijn competentie nodig heeft, dan zal ik niet
aarzelen om te vertrekken en er mensen te verzorgen”.
Fonds Marleen Temmerman:
rekeningnummer: BE26 3900 9658 0329 t.n.v.Universiteitsfonds UGent met
vermelding FWUGent/GE/124.
Mannenhaat en feminisme
Marleen
Temmerman leeft voor wat ze doet. Vrouwenrechten blijft voor haar een hot item.
Ze schreef er, samen met journaliste Tine Maenhout, een boek over: MILADY. “Wereldwijd
zijn vrouwen het slachtoffer van allerlei vormen van discriminatie en
ongelijkheid, zowel in hun beroepsleven als op familiaal, sociaal of politiek
vlak. Feminisme heeft niets met mannenhaat te maken. Vrouwenrechten zijn
complexer dan ze op het eerste gezicht lijken. Pas als die complexiteit ten
volle wordt onderkend kunnen er echt stappen vooruit gezet worden. Elke vrouw
heeft het recht te beslissen wanneer en met wie ze kinderen wil. Het lijkt
evident maar dat is helaas niet overal zo in de wereld”. Optimist? “Als men
niet al zijn doelstellingen helemaal bereikt moet men daarom nog geen
ongelukkig mens zijn. Oud worden is erg maar niet oud worden is al veel erger”.
MILADY verscheen bij Lannoo.
Frans Van Damme
Dit interview werd gepubliceerd in De Streekkrant, editie groot Gent & rand/Deinze - week 52/2014
Geen opmerkingen:
Een reactie posten